Xin mến tặng tất cả các anh chị exryu và thân hữu trong chuyến đi miền nam nước Pháp và đặc biệt xin mến tặng và cám ơn anh Nguyễn Phong Quang và anh Thái Văn Quang cùng ban Tổ Chức Pháp đã hoàn tất việc hội ngộ đầy thành công. Những ngày họp mặt và chuyến đi miền nam nước Pháp đã để lại trong lòng chúng tôi những bồi hồi khi nhìn lại. Tựa bài viết "Tháng sáu Paris Tìm Nắng Hạ “ được mượn từ một câu thơ của chị Túy Ngọc trong bài thơ gởi cho Phùng Quân nhân Hội Ngộ Exryu Toàn Cầu.

Cũng cơ hội nầy cám ơn Nguyễn Ðăng Ðức-san đã cho tôi được xử dựng hình ảnh của Ðức-san chụp trong chuyến đi du lịch miền nam nước Pháp cho bài viết nầy.

Tháng sáu Paris tìm nắng hạ 

Giọng nói khàn khàn của "thằng con gái" như vẫn còn nghe bên tai như vài phút trước "I will miss you all and I am jealous. I wish I can visit your home town in California , Texas , Florida , Australia " . "Thằng con gái " như tôi gọi vì khi đến IBIS Hotel ngày đầu , ngày 22 tháng 5 , tôi đang chăm chú viết tên họ trên tờ giấy registration , bổng nghe một giọng nói ồm àm như ngổng  đực . Nhìn chung quanh , không thấy một gả đàn ông nào , trừ ba cô gái đứng ở phía  trong register , một cô Pháp trẻ đang tiếp tôi , một cô Pháp đen đang nói chuyện điện thoại và một cô  " cốt sì tô " có mái tóc dài và một khuôn mặt dể nhìn . Tôi tiếp tục viết tiếp . Tôi lại nghe giọng nói ngổng  đực trổi lên gần tôi hơn , nhìn lên thì thấy cô gái to con đó đang đứng trước mặt tôi . Thì ra cô gái " cốt sì tô " và có khuôn mặt dể nhìn là "thằng con gái" . "Thằng con gái" nói tiếng Anh giỏi nhất trong ba cô và vui tánh nhất . Chiếc Uber đã đến trước cửa hotel để đón chúng tôi ra phi trường Charles De Gaullle đi về San Francisco . "Thằng con gái" nhìn theo chúng tôi như luyến tiếc và nói "Merci beaucoup. Au Revoir. Bon Voyage"

Có hơn 20 exryu và gia đình ở Ibis Paris Place d'Italie làm cho hotel vui hẳn lên . Tiếng Anh , tiếng Pháp , tiếng Việt lẩn lộn ở lobby , kẻ hỏi , người trả lời . Chúng tôi khởi đầu ngày vui Hội Ngộ exryu ở đây.

Sáng nào exryu chúng tôi cũng chọn quán McDonald's ở gần Metro "Place d'Italie" làm "điểm hẹn hò" .  Ða số chúng t ôi ở Ibis Place d'Italie , ngoài  ra còn có một số  anh chị ở gần đó : Ibis Avenue d'Italie và Mercure . Nhưng tôi lại "mê " bánh mì gần đó nằm quanh quãng trường , 4.5 Euro , trong có ham và fromage, hơn là croissant  của McDonald's . Chỉ đơn sơ như thế mà làm say lòng người . Còn McDonald's ở nơi đây rất đặc biệt . Bước vào trong tiệm , đầu tiên là McCoffee điều hành bởi người Pháp , và bên trong là McDonald's điều hành bởi các ông tàu . Có lần tôi không biết , tôi đến McDonald's xin một ly nước để uống thuốc , họ hỏi tôi mua thức ăn sáng ở đâu , tôi chỉ gian hàng McCoffee kế bên , mấy ông tàu nói thì qua đó xin đi . Thì ra tôi mới biết là tuy "cùng một họ", kế bên , nhưng "tình của láng giềng xa" . Chúng tôi cũng làm mòn con đường Avenue de Choisy dẩn chúng tôi từ Metro Place d'Italie đến quartier Chinois, biết thưởng thức món sủi cảo ở nhà hàng Imperial. Sủi cảo ở đây to và ngon thật . Tôi chưa giờ có dịp thưởng thức món sủi cảo nào ngon như thế dù ở Việt Nam hay ở Mỹ . Chúng tôi cũng được thưởng thức các món Hong Kong, rồi phở, bún riêu. Nhưng mấy nầy ở Mỹ ngon hơn.

23 tháng 5 , đêm tiền hội ngộ ở nhà hàng Lotus của anh chị Phước/Tuyết . Anh là exryu cùng năm với anh Nguyễn Anh Ðào (exryu 65) . Lần đầu tiên mới được biết anh chị . Anh chị thật nhiệt tình với exryu toàn cầu . Anh chị làm cho những exryu không quen biết với anh chị cảm thấy "Tuy lạ mà quen . Tuy xa mà gần" . Anh chị đãi chúng ta một buổi họp mặt đầu tiên thật đầy đủ , có thể nói vưọt qua cái mức quá đầy đủ . Từ những món ăn chơi , qua ăn thiệt , rồi món tráng miệng với chè . Những tình cảm đó như một người anh đãi những đứa em xa nhà , lâu ngay mới có dịp về quê . 

Ðây cũng là dịp tôi ngồi tâm tình với ông bạn roommate thời học Nhật ngữ , Nguyễn Văn Tú . Tôi không gặp lại Tú từ năm 1974 , năm chúng tôi tốt nghiệp đại học . Tú đi học lên ở Okayama , còn tôi về miền Yamanashi ,  nơi có núi Phú Sĩ mà tôi có diễm phúc được nhìn núi với tuyết trắng xóa trên đỉnh từ campus của trường khi mỗi độ thu về , khi trời vào đông, lạnh giá, hay mùa xuân đến, có từng đàn chim én bay về . Thế mà đã 44 năm qua . Thời gian qua nhanh quá , phải không Tú . Gặp lại Tú như nhớ lại những ngày đáp tàu vàng từ Sendagaya đến Okubo-eki ,của năm đầu học Nhật Ngữ ,  những đêm học thật khuya trong căn phòng 4 chiếu rưỡi mà không một chút phiền muộn . Gặp lại bạn , nhớ chuyện ngày xưa, trong lòng có một cảm giác như  tìm lại được cái gì, mà mình đánh mất đã lâu,  những ngày của tuổi thanh xuân . 

Ngày 24 tha;ng 5 , ngày được rảnh , Huyền Nhung và Chung mời chúng tôi đi ăn chung ở một một nhà hàng gần Sacré-Cœur Basilica ở Montmartre được Michelin cho điểm khá. Tôi mời thêm Tú và Châu .  Vợ chồng Tú Châu hướng dẩn và giải thích cho chúng tôi biết thêm về nhà thờ nầy . Nhà hàng "La Table d'Eugene" , nhỏ, nhưng khung cảnh ấm cúng . Ngồi bên bạn bè năm xưa , bên cạnh bà xã tôi , tôi nhớ đến câu thơ của Thanh Tâm Tuyền,  câu thơ đó  lúc nào cũng làm cho tôi  mơ ước đến khung trời Paris :

Ði đi, anh đưa em vào quán rượu

Có một chút Paris

Ðể anh được làm thi sĩ

(Dạ Khúc, Thanh Tâm Tuyền)

Và hôm nay , giửa khung trời Paris , trong cảnh thơ mộng bên những con đường cổ của Montmartre , tôi được đưa em (bà xã tôi) vào quán rượu. Cái cảm giác "được đưa em vào quán rượu" ngày hôm đó vẫn còn làm tôi ngây ngất . Không biết vì mùi rượu hay "được dẩn em vào quán rượu" trong ngày đầu hạ của Paris.  

Ðêm 25 tháng 5, trời mưa . Nhưng ai cũng hăng hái, sợ mình đi trể , chứ không sợ trời mưa như bài viết của Miyazawa Kenji ("ame nimo makezu. Kaze nimo makezu" (雨にもまけず 風にもまけず, Be not Defeated by the Rain. Be not Defeated by the Wind) , bài học trong cuốn "Nihongo Dokuhon II" năm xưa . Tôi và bà xã tôi được tháp tùng anh Ðào và chị Bích Lan đi bằng Uber . Chúng tôi ordered loại sedan lớn nhất (Uber X) . Nhưng loại nầy rất ít . Chúng tôi chờ ở lobby sớm nhất , nhưng lại đến trể nhất vì phải cancel , rồi lại ordered loại nhỏ hơn .

Ðêm Hội Ngộ, Ban Tổ Chức đã cho chúng ta một ngạc nhiên đến độ  thích thú , vì hội trường đêm nay đẹp lộng lẩy và sang trọng vượt quá sự tưởng tượng của tôi . Tôi đã dự nhiều hội ngộ từ miền Nam Cali , rồi Bắc Cali , Toronto , Melbourne , Tokyo , San Diego etc . Nhưng đây là hội trường sang trọng nhất và đẹp nhất . Tôi tin chắc là BTC đã mất nhiều thì giờ tìm kiếm và so sánh với nhiều nơi khác , để rồi cuối cùng chọn nơi đây : Pavillon Royal,  nằm gần khu rừng Boulogne .  Xin cám ơn BTC thật nhiều đã chọn một địa điểm thật hoàn hảo từ cảnh đẹp bên trong và ngoài hội trường , thức ăn và uống thật "Tây".

Ðêm nay gặp lại Nguyễn Chánh Lý , người bạn cùng năm . Ðã không gặp lại bạn từ ngày đi trường năm 1970 cho đến nay : 48 năm . Gần nữa thế kỷ trôi qua , nhưng tôi vẫn nhìn ra bạn . Có những mơ ước thật tầm thường , nhưng đôi khi tưởng chừng như làm chuyện mò kim đáy biển . Tôi vẫn thường hỏi về bạn qua Ninh và Quang , Thái Văn Quang , mỗi lần Ninh và Quang có dịp qua Mỹ . Cũng đêm nay gặp lại nhiều sempai và kohai đã nhiều năm không gặp . Có nghe nói về anh Quản Phúc Cảnh (exryu 63) , anh Nguyễn Hoàng Anh (exryu 63) , anh Trần Trần Thế Hiệp (exryu 65) và anh Ðào Hửu Dũng (exryu 65) , người đã dịch những tuyệt tác của nhiều nhà văn, nhà thơ Nhật Bản qua bút hiệu Nguyễn Nam Trân , mà đêm nay mới có dịp chào hỏi và được tiếp chuyện với các anh . Cũng cám ơn anh Ðào Hửu Dũng , những ngợi khen của anh về những bài viết đi thăm Nhật Bản của tôi . Cũng khá lâu tôi không có dịp ngồi lại bàn viết để ghi lại những chuyến đi gần đây , nhưng sẽ viết lại để chúng ta cùng nhìn lại một quê hương thứ hai.

exryu 69

Sáng ngày 27 tháng 5, chúng tôi rời Paris bắt đầu cho cuộc hành trình 11 ngày, khi những ánh nắng đầu ngày vắt ngang qua chòm cây đầu ngỏ và thành phố vẫn còn đang trong chăn, ngũ trể trong ngày Chúa Nhật . Chúng tôi may mắn có được anh Nguyễn Phong Quang và anh Thái Văn Quang , hướng dẩn. Ngoài ra, trên xe bus còn có anh Diệp Thế Truyền , một thân hữu Pháp. Anh assist hai anh Quang khi hai nầy bận. Hơn nữa, phái đoàn có tới những 50 người trên xe. Sự giúp đở của anh là điều không thiếu được. Năm 2012, khi  Tòng và tôi tổ chức tour đầu tiên cho exryu đi thưởng thức mùa Thu Nhật Bản.Tôi nhớ lúc đó anh không hiểu và nói tiếng Việt nhiều. Chị Bích Vân phải thông dịch lại bằng tiếng Pháp cho anh. Năm 2014, khi tôi có dịp về thăm ba tôi, anh chị có làm tiệc mời tôi vào thăm nhà anh chị ở Sài Gòn , đúng hơn là gần Sài Gòn . Anh Truyền bắt đầu nói và hiểu được tiếng Việt khá hơn. Nhưng gặp lại anh lần nầy, 2018 ở Pháp . Anh nói Việt rất giỏi , mà biết nói chuyên tếu nữa . Anh làm tôi  không ngờ được,  anh giỏi hẳn ra , và giọng nói của anh rất dể thương vì cách phát âm của anh chưa là 100% Việt Nam .  

Anh Phong Quang cũng giới thiệu  anh tài xế trong suốt đoạn đường là anh Fabrice , người đảo Corse và tour leader là cô Sylvie . Anh cũng cho biết ngày đầu và ngày cuối của cuộc hành trình là có đoạn đường dài nhất trong 11 ngày tour. Cô Sylvie bắt đầu đếm số người, và nói "Sit down and seat belt , please".Và tôi được nghe câu nói nầy mỗi ngày trong đoạn đường thiên lý 11 ngày.Cô nói tiếng Anh,nhưng không nhiều lắm.

ông tài xế Fabrice & Sylvie trên cầu Avignon

Xe bus trên đường đi Cognac ghé qua Tours và sẽ nghĩ ở đây ăn trưa.  Khi xe bus ngừng trên con đường nhỏ dọc theo bờ sông Loire, trước Château de Tours, chúng tôi tản bộ đi về phía Cathédrale Saint-Gatien de Tours . Ðây là một một Vương Cung Thánh Ðường được xây cất khoảng thế kỷ thứ 12. Ðặc biệt là phía trong có ngôi mộ con của vua Charles VIII, mất khi còn trẻ con.

Cathédrale Saint-Gatien de Tours

Ðã đến giờ ăn trưa , chúng tôi ghé vào một tiệm pâtisserie  mua vài ổ bánh mì ăn trưa như người địa phương, "When in Rome , do as Romans do" . Ngồi sau công viên nhà nguyện nhỏ của "Chapelle du Petit Saint-Martin"  với hàng cây rậm mát chúng tôi vừa enjoy "cơm tay cầm" , vừa nhìn khung cảnh lặng im ở nơi đây . Ăn xong , chúng tôi đi về hướng nhà ga "Porte de Loire" , va` thấy có một cây cầu tên gọi là  "Pont Wilson". Họ đặt tên "Pont Wilson" là để kỷ niệm Tổng Thống Hoa Kỳ Woodrow Wilson, khi ông can thiệp vào dệ nhất thế chiến và giúp nước Pháp chống lại Ðức . Ðứng trên cầu "Pont Wilson", nhìn dòng sông Loire nhớ đến 5, 6 năm trước , một nhóm nhỏ exryu được Nguyễn Dũng Tiến-san hướng dẩn đi thăm Châteaux de la Loire, trong đó có  Château de Chenonceau, được xây cất trên dòng sông Cher, một chi nhánh của sông Loire, một Château thật thơ mộng , có hàng cây dài dẩn vào lâu đài.  Sông Loire như một cô gái nhà quê , kín đáo và có vẽ đẹp thầm lặng . Còn sông Seine như một nàng công nương đài các , với vẽ đẹp lộng lẫy của một kinh thành ánh sáng . Ai cũng có cái đẹp riêng của nó . Cũng như không thể có một cái nhìn khẳng định về cô gái Sài Gòn hoặc Hà Nội với cô gái Huế.

Pont Wilson at Tours

Porte de Loire at Tours

một con phố ở Tours

Ăn trưa xong , chúng tôi rời Tours đi Cognac. Ðây là một thành phố nhỏ , cách Tours khoảng 269 km (167 miles) về phía tây nam. Dân số chỉ có vài chục ngàn người. Kỷ nghệ chính là rượu. Rượu từ Cognac nổi tiếng trên thế giới như Courvoisier,Martell, Rémy Martin ,Hennessy . Và hôm nay chúng tôi đi thăm hãng Martell . Người hướng dẩn chúng tôi là một nhân viên của hãng Martell. Cô là người gốc tàu và thạo anh ngữ. Cô giải thích tường tận những đặc điểm của Martell làm tại Cognac, và dĩ nhiên phải theo tiêu chuẩn cao của nó (vì đó là rượu làm từ Cognac) . Mùi thơm của rượu (aroma) bay khắp cả căn phòng và hầm rượu. Sau khi chấm dứt cuộc thăm viếng , chúng tôi được mời ra phòng khach để thử rượu . Thật là không may cho tôi , tôi bị gout , nên phải cử rượu (và bia) , chỉ ngồi nhìn anh chị nhấm rượu thấy cũng đã.

at Martel_Cognac

At Martell_Cognac

exryu enjoyed brandy với cô  hướng dẩn của Martell

Ðêm nay chúng tôi ngũ đêm ở Cognac , Hotel Le Valois . Ăn xong , chúng tôi thả bộ ra quãng trường trước restaurant . Thành phố nhỏ xíu , đi một vòng là hết .. phố . Trở về hotel nghĩ sớm cho chuyến đi ngày mai.

Hotel Le Valois_Cognac

Camus_Cognac

Xe bus xuôi nam đi Bordeaux . Xe chạy trên những con lộ nhỏ như đường liên tỉnh . Những con đường nhà quê ở Pháp với hàng cây cao bên đường và nhất là trên đường đi Bordeaux có những rừng nho chạy dài theo con lộ làm mát mắt kẻ lữ hành . Tôi vẫn nghĩ (và tự hào) , Livermore nơi tôi ở và Napa , cả hai thành phố ở Bắc Cali , là nơi có những cánh đồng nho bát ngát nhất . Nhưng trên đường đi Bordeaux , nhìn những vườn nho liên tục , hết chổ nầy đến chổ nọ , hết cánh đồng nầy qua cánh đồng khác . Bordeaux có tới những 9000 xưởng sản xuất rượu vang. Thế mới thấy "đi một đàng , học một sàng khôn ". Mới thấy tại sao Bordeaux nổi tiếng về rượu vang cả trăm năm nay . Sau hơn 2 tiếng từ Cognac đi Bordeaux , đi từ thành phố làm brandy đến thành phố làm wine. Nhưng ở Bordeaux , chúng tôi không đi "uống rượu " nữa , mà đi thăm những di tich lịch sử của thành phố Bordeaux, nơi nổi tiếng với những dinh thự làm bằng đá trắng, với những tòa nhà "La Place Royale", Unesco di sản thế giới, tuyệt đẹp , chạy dài theo bờ sông Garonne . Sau khi đi du thuyền từ bến cảng Bordeaux, chúng tôi đi ăn trưa và dạo con phố chính của thành phố , con đường Sainte Catherine .

At Bordeaux

Bordeaux and Garonne River

Bordeaux and La Place Royale

Bordeaux Cathedrale

Concert at Bordeaux Cathedrale

Sau khi check-in hotel và ăn tối xong , một số anh chị chúng tôi phải "chuồn" sớm để đến xem concert ở Cathedrale Saint-Andre Bordeaux lúc 8:30PM . Ðêm nay họ trình diển về Mozart. Cơ hội ngàn năm một thuở vì chưa bao giờ chúng tôi có dịp đi xem và nghe nhạc cổ điển, mà được xem trên đất Pháp nữa. Chết chưa đã 8:30PM rồi. Chúng tôi, một nhóm nhỏ, vội vã lên đường, đi đến nơi lúc 9:00PM thì họ đã đóng cửa vì đã trể hơn nữa tiếng. Trời đổ mưa. Chúng tôi phải đứng chụm vào nhau trú mưa dưới cánh cửa chính của thánh đường. Trong lúc tưởng chừng như tuyệt vọng, thì trong đám trú mưa, có một ông làm security guard ở đó, nhưng somehow ông bị kẹt ở ngoài (hôm đó có lẽ ngày ông nghĩ). Ông có bà vợ đang trình diển phía trong, nhưng không vào được. Làm thế nào ông phone được security officer bên trong. Họ mở cửa cho ông vào. Huyền Nhung và Thủy thấy vậy bèn ca bài ca vọng cổ "khách từ phương xa đến". Họ bảo chờ để họ vào nói chuyện với xếp lớn. Ông xếp cho vào , Họ tưởng là chỉ có khoảng 7-8 người đang đục mưa ở đó , nhưng Huyền Nhung chỉ ra ngoài có khoảng một chục anh chị vừa kéo đến. Ông securiy trố mắt nhìn, nhưng thôi, ça va , cho vào hết. Có lẽ Chúa thấy chúng con " đội mưa mà đi" đến nhà thờ .. nghe nhạc , nên Chúa rũ lòng thương chúng con, cho chúng con có dịp vào bên trong để thưởng thức nhạc Mozart. Thanks God. Thank you Huyền Nhung. Thank you Thủy.

Chúng tôi còn có được khoảng nữa tiếng để xem. Cả nhà thờ như nín thở để nghe . Không một tiếng xì xào . Chỉ có tiếng nhạc và tiếng ca. Tất cả rất kỷ luật . Hay thật , chưa bao giờ có dịp đi xem concert nhạc cổ điển, awsome ! Buổi trình diển xong rồi , thiên hạ đứng lên vỗ tay nườm nượm . Các vị trình diển và ban nhạc đứng lên chào , rồi kéo vào trong . Thiên hạ vẫn tiếp tục vỗ tay. Ban nhạc và các vị lại ra chào cám ơn, rồi kéo vô. Rồi chạy ra vài lần nữa . Không khí cho chúng ta một high spirit.  Âu cũng là kỷ niệm hay đẹp để đời ở thành phố Bordeaux.

Rời Bordeaux, chúng tôi lên đường đi Spain, thành phố San Sebastian , nằm về phía tây nam của Bordeaux và là tỉnh cực bắc của Tây Ban Nha giáp ranh giới với Pháp. Thành phố được bầu làm thủ đô văn hóa của Âu Châu năm 2016 . Sau gần 3 tiếng đông hồ từ Bordeaux, chúng tôi đến đây và "đổ bộ " (L'invasion d'Espagne), đi dọc theo con sông dẩn ra biển của thành phố để đi về phố chính . Bên kia  bờ sông là khách sạn nổi tiếng: Maria Cristina . Nghe nói cả 5 , 700 Euro một đêm.  Trưa nay chúng tôi được thưởng thức những món ăn "bốc", đặc sản của San Sebastian (pintxos) . Có nghĩa là thích món nào, bốc món đó bỏ vào dĩa , ra tính tiền . Uống thêm một chút wine của địa phương, chúng tôi trong khoảng khắc đã trở thành ngưười Tây Ban Nha. Sau đó chúng tôi vào thăm viếng old town, có nhà thờ Saint Mary. Chúng tôi đi dạo trong khu phố cổ nầy, và trở lại điểm hẹn , Plaza de la Constitution ,  nơi mà ngày xưa người ta mướn phòng ở phía trên để coi đấu bò.

San Sebastian: con sông dẩn ra biển

Trước Hotel Maria Cristnita

một con phố ở San Sebastian

Plaza de la Constitution

Chúng tôi di chuyển về phía bờ biển , thành phố Biarritz , để nhìn bải biển vòng cung bên dưới , và ngọn hải đăng trên đỉnh đồi.

Biarritz

ngọn hải đăng ở Biarritz

Giả từ San Sebastian , Tây Ban Nha , chúng tôi trở lại Pháp. Ðêm  nay chúng tôi dừng chân ở  Hotel Quality Pau. Pau, cửa ngõ của rặng núi Pyrénées

Thánh Ðịa Lourdes

Thánh Ðịa Lourdes, nơi đây năm 1858 cô Marie-Bernadette Soubirous có diễm phúc trông thấy Ðức Mẹ hiện ra tổng cộng 18 lần , mà về sau là thánh Bernadette. Lourdes trở thành nơi hành hương của hàng triệu tín đồ trên thế giới. Chúng tôi đến Lourdes trong một buổi sáng trời nhiều mây.

Vùng đất nhà thờ Lourdes, Les sanctuaires de Lourdes, đẹp và hùng vĩ hơn tôi tưởng tượng. Ðược xây cất trên một triền núi , phía dưới là hang đá (La Grotte, The Grotto) nơi Ðức Mẹ hiện ra, dọc theo bờ sông Pau với nước thật trong chảy từ rặng núi Pyrénées . Gần nơi hang đá là những vòi nước người ta hứng vào chai như nước thánh. Nhiều anh chị may mắn, ngàn năm một thuở, được xem và rước lễ bằng tiếng Pháp ở trên thánh đường (Basilica of the Immaculate Conception) với Ðức Giám Mục, và với Ðức Hồng Y bằng tiếng Ðức nơi hang đá.  Nhìn đoàn người ngồi trên xe lăn đến đây với lòng tin tưởng vào tình thương của Ðức Mẹ, mới thấy sự thiêng liêng của Ðức Mẹ ở Lourdes đến chừng nào. 

Hang đá ở Thánh Ðịa Lourdes

Thánh Ðịa Lourdes nhìn từ château fort de Lourdes

Một nhóm exryu chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình đi lên triền núi bên hông thánh đường theo 14 chặng đường thánh giá (le chemin de croix). Có nhiều nhóm từ các quốc gia khác nhau , họ dừng lại mỗi chặng để cầu nguyện. Chặng đường số càng lớn, mình phải leo cao hơn dọc theo triền núi. Có một số anh chị phải ngừng lại nghĩ mệt. Nhưng rồi chúng tôi cũng đi hết 14 chặng đường thánh giá, ghi lại hình ảnh những nổi đau của Chúa trước khi bị đóng đinh vào thập tự giá và chết cho con người .

Trên đường trở ra , về lại xe bus , khi vưà đến cửa ra của thánh địa , Huyền Nhung và Cẩm Vân , may mắn gặp được hai vị linh mục và các cha đã làm lễ cho các chai nước nhỏ hứng được từ hang đá , mà cả hai cô đều tưởng mình sẽ đem những chai nước về mà không được các cha làm phép. Âu cũng là một điều may mắn.

château fort de Lourdes

Xe bus đưa chúng tôi đi thăm một pháo đài gần đó, château fort de Lourdes. Ðây là nơi trú ngụ của một vị lảnh chúa ( Counts of Bigorre ) vào thế kỷ thứ 11 và 12 . Sau cuộc cách mạng Pháp 1789, nó trở thành một nhà tù (Bastille des Pyrénées). Và trở thành một museum từ năm 1933. Ðứng trên pháo đài cao nầy, nhìn xuống , người ta thấy dòng sông Pau uốn khúc ôm lấy khu thánh địa Lourdes của thành phố . Xa xa về phía bên trái là rặng núi Pyrénées.

Thánh Ðịa  Lourdes nhìn từ château fort de Lourdes  với con sông Pau uốn khúc

Rời Lourdes và Pau, chúng tôi di chuyển về hướng đông, đi Toulouse. Thành phố kỷ nghệ với hãng máy bay Airbus và là thành phố lớn thứ 3 của Pháp, sau Paris & Marseille.  Chúng tôi được hướng dẩn đi thăm phố cổ ở Toulouse và Capitolium. 

Phố cổ ở Toulouse

Capitolium_Toulouse

Trưa nay , chúng tôi được anh Thái Văn Quang cho biết Thượng Tọa Thích Thông Trí mời các exryu về Chùa Quảng Ðức thọ trai . Chùa nằm ở vùng quê của Toulouse. Bên hông chùa là những thửa ruộng trồng lúa mạch. Chùa có tượng Phật Thích Ca lớn đứng giửa những bóng cây mát . Chúng tôi có được cơ duyên dùng cơm trưa ở chùa và nghe thầy giảng.

Chùa Quảng Ðức, Toulouse

Thầy Thích Thông Trí

Ðêm nay , chúng tôi được ngũ ở một hotel vùng quê của Narbonne, Hôtel du Mas. Có lẽ đây là nơi , là hotel , mà mọi người có cảm giác được relax nhất . Nó không có cái modern của những hotel lớn mà mình đi qua. Bao quanh là những khu rừng cây nhỏ, có cái không khí trong lành . Nơi có những con đường bé tí của vùng quê mà chúng tôi đi dàng ngang giửa đường một cách thong thả. Nơi mà nghe chị Oanh kể chuyện ma khi đi qua một nghĩa địa khi trời chạng vạng tối. Buổi chiều ở đây xuống thật trầm lặng và vắng vẻ như "Chùa Long Giáng" trong Hồn Bướm Mơ Tiên mà tôi học năm nào.  Tôi đứng nhìn mặt trời lặng dần và khuất sau hàng cây phía xa . Sao thấy lòng quá bình yên.

Relaxing at Hôtel du Mas

một con đường quê gần Hôtel du Mas, Vinassan , Nabonne

Chiều về ở Vinassan , Narbonne

Ngày hôm sau , chúng tôi có dịp đi thăm một hãng làm rượu vang ở nơi đây , Le Château la Bastide. Một group investors người tàu mua lại hãng nầy . Rượu ở đây giá tương đối rẽ , và được xuất cảng qua Trung Hoa lục địa. Theo cô hướng dẩn và cũng là managing director ở đây, thị trường uống rượu vang có khuynh hướng gia tăng ở lục địa. Rất tiếc tôi không "được" uống rượu, nên không biết nó ngon hay dở như thế nào. Nhưng có một số anh chị bị allergy về mùi ẩm thấp khi đi thăm các hầm rượu , và phải chạy ra ngoài sân để có được không khí trong lành hơn . Trong lúc đi thăm hầm rượu , nghe nói trong quá khứ có vài người bị tử thương khi làm việc dưới hầm sâu vì thiếu oxygen . Tôi không cảm thấy được cái mùi "hấp dẩn" aroma của hầm rượu  nơi đây so với cái  aroma có được khi đi thăm Cognac vài ngày trước.

Rời Le Château la Bastide, chúng tôi đi thăm một thành quách cổ La Cité de Carcassonne. Một château có cả một thành phố nhỏ trong đó . Câu chuyện của La Cité de Carcassonne là một câu chuyện đầy thương đau và nước mắt. Trải qua những cuộc chiến tranh tôn giáo (Crusades), mà người trong thành theo đạo "Cathare” bị tàn sát và tù đầy (Cathare là một một tôn giáo cổ của vùng miền nam nước Pháp). Thành Carcassone bị thất thủ, vị chủ thành bị bắt và chết trong tù. Qua những thăng trầm của thời gian , Carrassonne bị tàn lụi theo năm tháng . Mãi đến giửa thế kỷ thứ 19 , Carcassone mới được trùng tu . Nhưng mãi đến cuối thế kỷ thứ 20 (1997) , Carcassone mới được Unesco công nhận là di sản thế giới.

Carcassonne, Unesco’s World Heritage site

Exryu at La Cité de Carcassonne

La Cité de Carcassonne

La Ferme Marine_Thau

Xe bus lên đường đưa chúng tôi đi ăn trưa ở một nơi nuôi oysters ở Thau : "La Ferme Marine" "La Tablée" , để được nghe và nhìn thấy công trình nuôi oyster và thưởng thức các món hải sản nơi đây.

La Tablee_ La Ferme Marine_Thau

Exryu enjoyed sea foods

Trời đã quá trưa , chúng tôi lên đường đi thăm Nîmes , mà còn được gọi là "The French Rome" , vì ảnh hưởng của đế quốc La Mã còn sót lại như  Les arènes de Nîmes , La Maison Carrée , Pont du Gard (nhưng rất tiếc chúng tôi không có dịp đi thăm Pont du Gard)

Les arènes de Nîmes là một đấu trường để đấu bò được xây cất dưới thời đế quốc La Mã . Trong thời kỳ hưng thịnh nhất đã có mấy trăm người sống trong đấu trường để làm các dịch vụ.  Khi đế quốc La Mã tàn phai thì đấu trường cũng phai nhạt theo thời gian . Ngày nay đấu trường nầy được dùng như là một museum phản ảnh nền văn hóa  của thời La Mã.

Les arènes de Nîmes

Les arènes de Nîmes

Bên trong đấu trường của Les arènes de Nîmes

Ði bộ một chút là chúng ta đến La Maison Carrée. Toà nhà được xây cất khoảng thế kỷ thứ 7 và còn sót lại nguyên vẹn với lối kiến trúc cổ La Mã . 

La Maison Carrée and Exryu

La Maison Carrée and Exryu

Ðêm nay chúng tôi ngũ ở Mercure d'Avignon.

Viết về Avignon có lẽ một niềm vui cho nhiều anh chị vì chúng ta đã học về Avignon trong quyển Mauger (Gaston Mauger) trong những năm mài đỉnh quần ở trung học trong những thập niên 1960's. Tôi học trường tỉnh nhỏ ở nhà quê. Có học qua bài nói về Avignon , nhưng không biết và chưa bao giờ nghe bài hát "Sur Le Pont d'Avignon" , nên khi nghe Ðức-san hát trên xe bus, tôi bị chưng hửng . Nhưng nghe các anh chị hát hay quá , tôi cũng cố gắng bập bẹ theo. Bây giờ, có thì giờ nghe lại , thấy vui vui , và nhớ đến cảnh bọn mình vừa ca và nhảy trên cầu . Vui thật . Cả ông tài xế Fabrice và cô Sylvie cũng joined với mình.

https://www.youtube.com/watch?v=knmRs0Oi8YA

"Sur le Pont d'Avignon
L'on y danse, l'on y danse
Sur le Pont d'Avignon
L'on y danse tous en rond

Sur le Pont d'Avignon

https://video.search.yahoo.com/search/video?fr=yfp-t-s&p=sur+le+pont+d%27avignon#id=23&vid=24787bd98d6acf3516f636c1b77de790&action=view

Dancing on Le Pont d’Avignon

Dancing on Le Pont d’Avignon

Dancing on Le Pont d’Avignon

Awsome! Dancing on Le Pont d'Avignon

Fabrice, dancing on Le Pont d’Avignon

Nhìn xuống dòng sông, nước sông Rhône chảy xiết quá, có thể là một trong những nguyên nhân làm sập cầu. Theo lịch sử, cầu được xây cất khoảng 1177-1186 . Cầu bị sập nhiều lần , được sửa chữa . Nhưng đến năm 1668 , nước sông Rhône dâng lên quá cao,  cầu bị lụt và hư hại nặng. Người ta bỏ luôn không sửa chữa nữa . 22 nhịp cầu (22 arches) chỉ còn lại 4 nhịp như ngày hôm nay.

Le pont d’Avignon

Giửa cầu có một chapelle nhỏ có tượng thánh Saint Benezet. Thành phố Avignon là thành phố thứ hai sau Rome, nơi có Ðức Giáo Hoàng cư ngụ trong khoảng thời gian lâu. Thật vậy đã có 7 Ðức Giáo Hoàng rời Rome và "đóng đô" ở Avignon từ năm 1305 đến năm 1378 . Anh Nguyễn Phong Quang cũng bổ túc thêm cho tôi biết là "nhưng trong vòng 39 năm, kể từ năm 1378 đến năm 1417, giáo hội Thiên Chúa giáo bị chia rẽ nên có cùng một lúc 2 gíáo hoàng ở Avignon và 2 ở Rome (trong khoảng thời gian này). Như vậy có cả thẩy 9 giáo hoàng ở Palais des Papes từ năm 1305 đến năm 1417 (112 năm)”. Vì có đến Avignon, tôi mới có dịp học hỏi và biết thêm là ngoài Rome ra, cũng có một thời, thành phố nầy đã có 9 vị Giáo Hoàng cư ngụ nơi đây dù "Ðường nào cũng dẩn đến La Mã". Chúng tôi cũng có dịp đi thăm cung điện Giáo Hoàng được gọi là Le Palais des Papes đẹp như một thành trì thời La Mà.

Le Palais des Papes về đêm, Avignon (Cung điện Giáo Hoàng ở Avignon)

Le Palais des Papes, Avignon (Cung điện Giáo Hoàng ở Avignon)

Sau hai đêm vui chơi chung quanh thành phố và nhảy múa trên cầu Avignon , chúng tôi di chuyển về phía đông, xứ sở của núi Mont Blanc, của rặng Alps. Trời tháng 6 mà dãy núi Alps vẫn còn tuyết trên các ngọn núi cao, và mây mù treo lơ lửng giửa sườn núi . Những cánh đồng cỏ xanh mượt trên đồi, dưới thung lũng, tạo một điệp khúc rộn ràng như trong phim "The Sounds of Music". Tôi trầm ngâm (mà trong lòng rộn rã) ngấm cảnh đẹp thiên nhiên mà đất trời ban cho con người.

Mont Blanc (với đỉnh cao phía xa), Les Alpes

Cánh đồng cỏ ở Morzine (thị trấn nơi exryu ngũ qua đêm), Haute Savoie, Les Alpes

Morzine, Haute Savoie, Les Alpes

Nơi chúng tôi ở là Hotel L'Equipe, Morzine, tỉnh Haute Savoie. Thị trấn nầy sống nhờ vào du khách đi skiing trong mùa đông. Tháng 6 , trời không có tuyết , nên các hotels lân cận và đường xá vắng teo. Chỉ có Hotel L'Equipe là rộn rã với tiếng cười và giọng hát của exryu cùng tiếng đờn accordeon, tiếng organ.

Chổ trượt tuyết nhìn từ phòng ngũ hotel

đường phố ở thị xã Morzine

Dancing trong Hotel L’Equipe

At L’Equipe Hotel

Trong chuyến đi cuối của cuộc hành trình , chúng tôi lại "vượt biên" qua Thụy Sĩ đi thăm thành phố Genève , nổi tiếng với hồ Genève (lac de Genève), được người Việt Nam biết qua với cái tên hồ Léman (lac Léman) , vì có một vị tiền bối (mà tôi không nhớ tên) , người ngồi bên bờ hồ Léman thổi sáo, phản đối hiệp định Genève chia đôi đất nước Việt Nam ngày 20 tháng 7 năm 1954 . Genève quả thật là thủ đô của cơ quan Liên Hiệp Quốc, đi đâu cũng thấy cơ sở LHQ .

lac de Genève

Trụ Sở Liên Hiệp Quốc ở Genève

Rời Geneve trở về Paris cho kịp chiều tối . Ngày chót trên xe , trước khi về Paris , Ðức-san và Chung-san vô hình chung giao cho tôi làm MC vì tôi ngồi ghế phía trên . Thôi thì ngày chót mà. Trước khi về đến Paris có ga Lyon đèn vàng, các anh chị đã đưa chúng ta đi một vòng từ Hà Nội vô Sài Gòn, qua "Hà Nội Ngày Tháng Cũ “, bài hát mà lúc nào tôi cũng thích nghe Ðức-san hát (dù tôi chưa hề một lần đến Hà Nội) . Chị Oanh đưa chúng ta nhung nhớ Hà Nội với "Giấc Mơ Hồi Hương”, và Ðào Ðình Ðắc-san đưa chúng ta xuôi nam về đến thủ đô yêu dấu của miền Nam thân yêu của một thuở xa xưa "Sài Gòn Ðẹp Lắm Sài Gòn ơi, Sài Gòn ơi".

Xe đã về đến Paris khi ánh nắng cuối ngày đã nhạt dần, và thành phố đã lên đèn .

Chuyến đi 11 ngày ở miền nam nước Pháp đã để trong lòng tôi những hinh ảnh đẹp về xứ sở nầy. Xứ sở với cảnh đẹp và người nhà quê rất friendly.

Thế là chúng ta đã đi qua những thành phố đẹp, cổ kín có, nhộn nhịp có, kiêu sa có, và có gặp đâu đó những dòng sông vẫn tiếp tục mang quá khứ của ngàn xưa đi theo thời gian đến ngàn sau. Những dòng sông Loire qua Tours, Garonne qua Bordeaux, Rhone qua Avignon và dòng sông Seine qua Paris tráng lệ. Và chúng ta đã đi đủ:  11 ngày trôi qua như một giấc mơ đẹp. Cuộc vui chấm dứt và những ngày vui qua mau. Trong lòng chúng ta, ai cũng có một nổi buồn. Nó có thể lâng lâng như buổi chiều về , hay vời vợi hơn khi đi qua chốn cũ để thấy như mất mát một cái gì . Người ở lại lúc nào cũng buồn hơn người ra đi. 

Thứ bảy 9 tháng 6 , chiếc xe Uber chở chúng tôi ra phi trường Charles de Gaulle . Xe chạy quanh vòng tròn của Place d'Italie . Tôi nhìn qua cửa kính xe , McDonald's vẫn rộn rịp người ra vào . Nhưng hình bóng ex-ryu đã nhạt nhòa theo dòng thời gian .

??? trên đường phố ở Bordeaux

và những tiếng cười rộn rã

Tôi thì thầm :

"Lên xe tiễn em đi

Chưa bao giờ buồn thế

Trời mùa hạ Paris

Suốt đời làm chia ly "

Xin mến chúc tất cả các anh chị và người thân đầy sức khỏe và bình an.

Xin hẹn gặp lại các anh chị trong kỳ Hội Ngộ năm 2019 tại Nhật Bản.

Go kigen you (御機嫌よう). Sayonara !

Au Revoir.

Thung Lũng Hoa Vàng

ngày 21 tháng 6 , 2018

Nguyễn Anh Tuấn